پانکراتیت حاد و خفیف چیست و آزمایش و علائم پانکراتیت مزمن چیست
پانکراتیت
پانکراتیت ؛ حاد و خفیف چیست و آزمایش و علائم پانکراتیت مزمن چیست همگی در سایت فال و خواب . امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.
توضیحاتی در مورد پانکراتیت
پانکراتیت همان التهاب لوزالمعده است . این بیماری به دو صورت حاد و مزمن وجود دارد.زمانیکه حالت پانکراس رخ میدهد یا به معنای ساده تر لوزالمعده شما ملتهب میشود به این حالت بیماری پانکراتیت میگویند.این بیماری مدت زمان مشخصی ندارد و مدت زمان ابتلای هر فردی به التهاب لوزالمعده میتواند متفاوت باشد و حالت مزمن یا حاد بودنش به همین مدت زمان بستگی دارد.توجه داشته باشید که کسانی که نوشیدنیهای الکلی مصرف میکنند در معرض این بیماری قرار داند و این مصرف یکی از دلیل های شایع ابتلا به این بیماری است. بنابر یکی از نظریه های موجود در علم پزشکی، مصرف الکل در عملکرد عادی لوزالمعده شما را مختل می کند و این شرایط سبب می شود تا آنزیم ها داخل این اندام گوارش شوند. به نقل از “هلث ادوایزر”، نوع حاد این بیماری شامل التهاب حاد لوزالمعده است، که با یک بیماری کوتاه مدت و بهبودی سریع تعریف می شود. نوع مزمن شامل آسیب دائمی لوزالمعده در نتیجه بیماری متداوم است.
پانکراتیت حاد چیست
بسته به خصوصیات اپیدمیولوژیک مناطق مختلف علل متفاوتی خواهد داشت .♥ در کشور آمریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی اکثر موارد نوع حاد به دنبال مصرف الکل است، در ایران اغلب موارد (۵۰٪ موارد) نوع حاد ناشی از سنگهای صفراوی است. بیشترین شیوع سنی در گروه سنی ۵۰–۴۱ سال است. مرگ و میر نوع حاد حدود ۱۰٪ است. علائم نوع حاد عبارتند از درد شکمی شدید، تهوع، استفراغ، تعریق، درد عضلانی، تورم و نفخ شکم، بیحالی، تب، افت فشارخون و حتی شوک.
علائم و نشانهها پانکراتیت حاد
شایعترین علائم و نشانهها عبارتند از: درد شدید اپیگاستر (درد فوقانی شکم) که در ۵۰٪ از موارد به پشت ارجاع مییابد. تهوع استفراغ کاهش اشتها تب لرز (لرز) بیثباتی و اختلال همودینامیک از جمله شوک تاکی کاردی (ضربان قلب سریع) دیسترس تنفسی پریتونیت سکسکه اگر چه اینها علائم شایع هستند، ولی همیشه وجود ندارند. درد معمولی شکم ممکن است تنها علامت باشد. نشانههایی که کمتر رایج هستند و نشان دهنده بیماری شدید؛ عبارتند از: (Grey-Turner’s sign) علامت ترنر (تغییر رنگ هموراژیک پهلوها) (Cullen’s sign) علامت کالن (تغییر رنگ هموراژیک اطراف ناف) Pleural effusions یا ارتشاح در جنب (مایع در قاعده حفره پلور) (Grünwald sign) علامت گرونولد (مشاهده اکیموز بزرگ و کبودی اطراف umbilicus با توجه به ضایعه موضعی توکسیک عروق) (Körte’s sign) علامت کورتی (درد یا مقاومت در منطقه ای که در آن سر پانکراس واقع شدهاست (در اپیگاستر، ۶–۷ سانتیمتر بالای ناف) علامت Kamenchik (درد با فشار زیر زائده زایفوئید) علامت Mayo-Robson’s (درد هنگام فشار در بالای زاویه بین سطح خارجی عضلات ارکتور اسپاینا و زیر دنده ۱۲ سمت چپ یا زاویه کوستو ورتبرال چپ ((left costovertebral angle (CVA))[۲] نقطهٔ Mayo-Robson یک نقطه در مرز بین ۲/۳ داخلی و ۱/۳ خارجی خطی است که ربع فوقانی چپ را نشان میدهد که در بیماریهای لوزالمعده در آن حساسیت به لمس در فشار وجود دارد. در این نقطه دم پانکراس در دیواره شکم قرار دارد. علامت Pandiaraja اکیموز ناحیهٔ آگزیلاری سمت راست.
پانکراتیت مزمن چیست
نوع مزمن معمولاً در پی حملات مکرر نوع حاد بروز میکند زیرا لوزالمعده در بین حملات کاملاً بهبود نمییابد. لوزالمعده در جریان این عارضه، به تدریج توانایی تولید آنزیمهای گوارشی و هورمونهای ضروری مانند انسولین را از دست میدهد. التهاب پانکراس ناشی از خودهضمی بافت آن توسط آنزیمهای پانکراس به ویژه تریپسین میباشد. علایم این بیماری ممکن است به صورت دردهای مداوم یا متناوب در ناحیه فوقانی شکم احساس شوند (علایم با غذاخوردن تشدید میشود و دورههای درد گاه یک هفته طول میکشد). تهوع، استفراغ، اتساع شکم، زردی (یرقان)، اسهال چرب و کاهش وزن.
شایعترین علل پانکراتیت حاد
شایعترین علل الکل سنگهای صفراوی اختلالات متابولیک: پانکراتیتهای ارثی، هیپرکلسمیها، تری گلیسیرید افزایش یافته، سوء تغذیه ERCP ترومای شکم زخم نافذ سرطان سر پانکراس و دیگر سرطان داروها: دیورتیکها (مانند تیازیدها، فورزماید), gliptins (به عنوان مثال vildagliptin, sitagliptin, saxagliptin, linagliptin), تتراسایکلین، سولفونامیدها، استروژنها، آزاتیوپرین و مرکاپتوپرین، پنتامیدین، سالیسیلاتها، استروئیدها، Depakote.[نیازمند منبع] عفونتها:اوریونها، هپاتیتهای ویروسی، ویروس B coxsackie، سیتومگالوویروس، مایکوپلاسما پنومونیه، آسکاریس ناهنجاریهای ساختاری: divisum پانکراس، choledochocele پرتودرمانی پانکراتیت خود ایمن علل کمتر شایع سم عقرب فلوک (کرم) چینی کبد ایسکمی ناشی از عمل جراحی بای پس جراحی دریچه قلب[۵] نکروز چربی بارداری عفونتهای دیگر علاوه بر اوریون از جمله واریسلا زوستر دو ماراتن مکرر هیپرپاراتیروئیدیسم والپروئیک اسید کیستیک فیبروزیز بی اشتهایی یا پرخوری واکنش کدئین فسفات
دلایل پانکراتیت
الکلیسم مزمن، بیماریهای مجاری صفراوی، سنگ کیسه صفرا، تومورها، ضربه یا جراحی شکم، مصرف بعضی از داروها (مانند گروه سولفا، کلروتیازید یا داروهای کورتونی)، بعضی از عفونتها مانند عفونت ویروسی اوریون، هیپرلیپیدمی، هیپرپاراتیروئیدی، واسکولیت، هیپرکلسمی (میزان بیشاز حد کلسیم در خون)، پیآمد عمل ERCP، نارسایی مزمن کلیه و دیالیز.
پانکراتیت و سنگ های صفرایی
سنگ های صفرایی یکی از شایعترین دلایل این بیماری هستند. سنگ های صفرایی در کیسه صفرا شکل می گیرند. اگر این سنگ ها از کیسه صفرا خارج شوند، می توانند مجرای لوزالمعده را مسدود سازند. سپس، آنزیم های گوارشی تولید شده در لوزالمعده که در حالت عادی برای کمک به گوارش مواد غذایی در روده ها ترشح می شوند، فعال شده و گوارش خود لوزالمعده را آغاز می کنند. با این وجود، هر فرد دارای سنگ های صفرایی به این بیماری مبتلا نخواهد شد.
تشخیص پانکراتیت
بجز علائم بالینی، در آزمایشگاه ممکن است افزایش آمیلاز سرم، کاهش کلسیم، لکوسیتوز، پروتئینوری، هیپرگلیسمی، بالا رفتن لیپاز، فسفولیپاز A و تریپسین خون، افزایش LDH و واوره خون را داشته باشیم. آمیلاز سرم معمولاً ولی نه همیشه در این بیماری بالاست (به خصوص در نوع حاد صفراوی). ۳–۲ ساعت بعد از شروع پانکراتیتهای حاد، آمیلاز افزایش یافته و بعد از۱۰–۳ روز به حد نرمال بر میگردد، آمیلاز ادرار و مایع صفاقی ممکن است با میزان و مدت زمان بیشتری بالا باشند. گاهی اسکن رادیوایزوتوپ، رادیوگرافی شکم، سی تی اسکن یا سونوگرافی لوزالمعده و آندوسکوپی مفید میباشد.
پانکراتیت و الکل
این که الکل چگونه موجب شکل گیری پانکراتیتها می شود، به صورت دقیق مشخص نیست. با این وجود، این مساله ثابت شده است که مصرف نوشیدنی های الکلی یکی از شایعترین دلایل ابتلا به این بیماری است. بنابر یکی از نظریه های موجود، مصرف الکل در عملکرد عادی لوزالمعده اختلال ایجاد می کند و این شرایط موجب می شود تا آنزیم ها داخل این اندام گوارش شوند.
درمان پانکراتیت
درمان نوع حاد غیر صفراوی عبارتست از دادن استراحت کامل به لوله گوارش (نخوردن هیچ گونه غذا و مایعات)، اغلب برقراری تغذیه وریدی، بستری در بیمارستان و کنترل عفونت احتمالی. نوع حاد در ۱۰٪ موارد به درمان پاسخ نداده و کشندهاست. معمولاً دادن مسکن و داروهای آنتی اسید ضروری است. بعد از کنترل درد و تهوع در بیمار، رژیم مصرف غذاهای زود هضم و کم چرب شروع میشود. وعدههای کم حجم و متعدد قابل تحملتر خواهند بود. وقتی فرد بیمار اجازه غذا خوردن یافت، ممکن است مکمل غذایی با آنزیمهای پانکراس برای درمان اسهال چرب ضروری باشد. مصرف الکل باید قطع شود. در نوع حاد صفراوی درمان رایج، انجام فوری کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد به وسیله آندوسکوپ (ERCP) به همراه اسفنگتروتومی به وسیله آندوسکوپ (ES) و در نهایت انجام کولهسیستکتومی انتخابی به روش لاپاراسکوپی است. در بعضی موارد خاص سایر روشهای درمانی همانند کله سیستکتومی از راه پوست (Percutaneous) و تخلیه و درناژ مایع تجمع یافته از راه پوست نیز انجام میشود. این روش میتواند منجر به درمان موفق بیماران گردد. مرگ و میر و عوارض همراه ناچیز هستند.
پانکراتیت و تریپسن
تریپسن یکی دیگر از دلایل شکل گیری این بیماری است. تریپسین آنزیمی است که در لوزالمعده تولید می شود. در حالت عادی، این آنزیم با ورود به روده فعال می شود. اما زمانی که تریپسین در داخل خود لوزالمعده فعال شود به ایجاد التهاب در این اندام منجر می شود. توجه: تمامی موارد ذکر شده در بالا دلایل نوع حاد هستند. با این وجود، دلایل نوع مزمن نیز عمدتا مشابه هستند. اما نوع مزمن گاهی اوقات در نتیجه اختلالات ارثی لوزالمعده نیز رخ می دهد.
عوارض پانکراتیت
نکروز، کیست کاذب، آبسه پانکراس، عفونت ثانویه باکتریایی لوزالمعده، عوارض ریوی و دیابت و کمبود مزمن کلسیم از عوارض این بیماری میباشند. در موارد بروز عوارض اغلب سطح سرمی آمیلاز بالا باقی میماند. نوع حاد هموراژیک نکروزان اغلب خطرناک است.
درمان های پانکراتیت چیست
مکمل های آنزیمی: مکمل های آنزیمی اغلب برای بهبود اثربخشی دستگاه گوارش ضروری هستند. تغییرات رژیم غذایی: نوع مزمن بر توانایی گوارش برخی مواد غذایی مشخص تاثیرگذار است، از این رو، تغییر در رژیم غذایی می تواند ضروری باشد. بیمار باید یک رژیم غذایی با میزان چربی پایین، اما کالری بالا را دنبال کند. ترک سیگار: اگر سیگار می کشید، این کار می تواند نوع مزمن را وخیمتر سازد. شما باید سیگار را بلافاصله ترک کنید. داروها: داروهایی که برای درمان نوع مزمن تجویز می شوند، شامل مسکن ها، انسولین در صورت ابتلا به دیابت، استروئیدها در صورت پانکراتیت خودایمنی، غیره می شوند. آندوسکوپی: در برخی موارد، آندوسکوپی برای درمان درد و رفع انسداد مجاری مسدود شده لوزالمعده استفاده می شود. عمل جراحی: جراحی برای این بیماری اغلب توصیه نمی شود. با این وجود، در مواردی که این بیماری با درد شدید که از طریق دارو تسکین نمی یابد، مرتبط است، انجام عمل جراحی و برداشتن بخشی از لوزالمعده ممکن است کمک زیادی کند. عمل جراحی برای رفع انسداد یا گشاد کردن یک مجرای لوزالمعده نیز ضروری است. درمان وابستگی به الکل: در صورتی که اعتیاد به الکل دلیل این بیماری باشد، پزشک ممکن است برنامه درمانی برای رفع اعتیاد به الکل را توصیه کند.
پانکراتیت حاد یا نکروز حاد لوزالمعده
نوع حاد یا نکروز حاد لوزالمعده التهاب ناگهانی لوزالمعدهاست؛ که میتواند عوارض شدید و مرگ و میر بالایی علیرغم درمان بر جای گذارد، در حالی که موارد خفیف اغلب با اقدامات حمایتی مانند روزه و رهیدراسیون وریدی، با موفقیت درمان میشوند. موارد شدید ممکن است نیاز به بستری در بخش مراقبتهای ویژه یا حتی عمل جراحی برای مقابله با عوارض ناشی از این بیماری داشته باشند.
تحقیقات درباره پانکراتیت حاد
نوع حاد التهاب حاد پانکراس است که بسته به خصوصیات اپیدمیولوژیک مناطق جغرافیایی مختلف علل متفاوتی دارد. در حالی که در کشور امریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی اکثر موارد این بیماری به دنبال مصرف الکل است, در بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی اغلب موارد نوع حاد ناشی از سنگهای صفراوی است. هدف: هدف از این مطالعه بررسی فراوانی علل نوع حاد در بیماران بستری شده در دو بیمارستان آموزشی- درمانی شهر رشت بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی و جهت جمعآوری اطلاعات بوده است. پرونده بالینی ۱۵۸ بیمار مبتلا به پانکراتیت حاد ثابت شده بستری در بیمارستان پورسینا و رازی رشت در فاصله سالهای ۷۸- ۷۳ مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات مورد نیاز شامل متغیرهایی مانند سن، جنس و علل مختلف پانکراتیت حاد و مرگ و میر، استخراج و مورد پردازش قرار گرفته است. نتایج: از ۱۵۸ بیمار ۹۷ نفر (۶۱%) زن و ۶۱ نفر(۳۹%) مرد بودند. نسبت زن به مرد ۵۹/۱ و بیشترین شیوع سنی در گروه سنی ۵۰-۴۱ سال بود. در ۷۸ بیمار (۴۹%) علت مشخصی برای پانکراتیت در پروندهها یافت نشد (ایدیوپاتیک). در ۶۵ بیمار(۴۱%) علت پانکراتیت, سنگهای صفراوی بود. فقط ۵ مورد پانکراتیت الکلی دیده شد. ۲۱ بیمار مبتلا به پانکراتیت حاد فوت کردند که بیشترین مرگ و میر در گروه سنی ۷۰-۶۱ سالگی بوده است. نتیجهگیری: در این مطالعه در ۴۹% بیماران علت پانکراتیت مشخص نبود که در مقایسه با میزان ۲۱-۷ درصد در سایر مطالعات بسیار تفاوت داشت. به نظر میرسد عدم توجه کافی به سابقــه مصرف دارویــی از جمله مصرف NSAID و سایر داروها و نیز عدم توجه به سایر علل ناشایع پانکراتیت از جمله علل متابولیک توجیهگر این تفاوت باشد. شایعترین علت شناخته شده پانکراتیت حاد , سنگهای صفراوی بودند که در مقایسه با امریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی متفاوت است.