پانکراس

پانکراس ؛ درمان و کار پانکراس در بدن چیست و پانکراس سمت چپ است یا راست همگی در سایت فال و خواب . امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.

توضیحاتی در مورد پانکراس

بافت پانکراس حاوی سلولهای متعدد و مختلفی می باشد که تمام این سلولها می توانند کانسرهای مختلف را بوجود آوردند. هم سلولهای اندوکرین که تولید هورمونهای مختلف می کنند و هم سلولهای اگزوکرین که ترشحات گوارشی دارند می توانند باعث ایجاد سرطان پانکراس شوند ولی در حدود ۹۵% از تومورها لوزالمعده از سلولهای کانال پانکراس که آدنوکارسینوم داکتال نامیده می شوند منشا می گیرند.

پانکراس چیست

لوزالمعده، پانکراس (به انگلیسی: Pancreas) یا خوش‌گوشت غده‌ای پهن و دراز است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته‌است. لوزالمعده متشکل از سه قسمت سر، تنه و دم است. قسمت سر آن در مجاورت قسمت دوم (دوازدهه) یا دئودنوم قرار گرفته‌است در واقع قسمت سر آن مجاورت داخلی قسمت دوم دئودنوم محسوب می‌شود. تنه لوزالمعده در پشت معده قرار دارد و دم آن تا نزدیک طحال امتداد دارد. وزن لوزالمعده حدود صد گرم است [درانسان سالم و بالغ]

سرطان پانکراس

سرطان لوزالمعده با پیش آگهی بد در بین مردم شناخته شده است و تنها درمان صد در صد آن جراحی می باشد ولی متاسفانه به دلیل بروز دیررس علایم و مراجعه دیر بیمار معمولا فقط بیست درصد از بیماران در هنگام مراجعه قابل درمان بروش جراحی می باشند. تشخیص زودرس این بیماری احتیاج به معاینه کامل پزشک و شک به بیماری توسط پزشک و انجام بررسی های متعدد دارد. به دلیل قرار گرفتن لوزالمعده در قسمت خلفی شکم که رتروپرتیوئن نامیده می شود و همچنین قرار گرفتن ارگانها و عروق بسیار مهم در اطراف آن تکنیک جراحی آن بسار سخت می باشد ولی امروزه با پیشرفت امکانات و شرایط جراحی، این نوع جراحی با درصد بالای موفقیت توسط گروه جراحی ما در حال انجام است. مهمترین عامل در بالا بودن درصد موفقیت این جراحی تجربه، امکانات و تبحر گروه جراحی می باشد.

علل سرطان پانکراس

هنوز علت اصلی سرطانهای لوزالمعده مشخص نیست ولی بعضی از عوامل و فاکتورهایی که به ایجاد سرطان در لوزالمعده کمک می کنند شناخته شده هستند و به شرح زیر می باشند: ۱- سیگار ۲- الکل ۳- مصرف غذای چرب ۴- افرادی که در تماس با بعضی از مواد شیمیایی از جمله آلومینیوم و اشعه های رادیو اکتیو، کربوهیدراتهای هالوژن و اگریلامید هستند. ۵- پانکراتیت مزمن ۶- بیماری دیابت ۷- ژنتیک ۸- بعضی از سرطانهای خوش خیم لوزالمعده مانند کیست آدنوم های پانکراس در طولانی مدت می توانند تبدیل به سرطان پانکراس بد خیم شوند.

علائم سرطان پانکراس

علایم سرطان لوزالمعده معمولا غیراختصاصی بوده و در مراحل اولیه هشدار دهنده هستند ولی اگر تومور در قسمت اول (سر پانکراس) قرار داشته باشند می تواند باعث انسداد مجاری صفرایی و ایجاد زردی شود. این علامت باعث تشخیص زودرس بیماری شده شانس بیمار را جهت انجام جراحی لوزالمعده افزایش می دهد. با بزرگ شدن تومور و رشد آن درد پشت و کمر ایجاد می شود. کاهش وزن، تهوع، استفراغ و خارش به دنبال زردی از دیگر علایم بیماری هستند. رادیولوژی در تشخیص سرطان لوزالمعده از اهمیت خاصی برخوردار است. سی تی اسکن، سونوگرافی، اندوسونوگرافی مهمترین روشهای تشخیص هستند. با استفاده از این روشها علاوه بر محل تومور، ارتباط آن با ارگانها و عروق اطراف و وجود یا عدم وجود متاستازهای اطراف نیز مشخص می شود. استفاده از مارکرهای خونی سرطان لوزالمعده نیز در بعضی بیماران قابل استفاده است. ارزش بیوبسی با سوزن در سرطان لوزالمعده به دلیل وجود بافت همبند غلیظ در لوزالمعده بسیار محدود است و در بعضی از موارد جواب پاتولوژی منفی گزارش می شود (False negative) به همین دلیل در مواردی که توده در بررسی رادیولوژیک ظاهر بدخیم داشته و همچنین نسوج و عروق اطراف درگیری در تومور ندارند توصیه به انجام جراحی می شود. مهمترین و بهترین روش درمانی سرطان لوزالمعده جراحی است و در بیمارانی که وضعیت عمومی آنها اجازه انجام این نوع جراحی را می دهد و امکان انجام جراحی و عدم درگیری عروق و سنوج اطراف وجود دارد، انجام این نوع جراحی پیشنهاد می شود. به دلیل وجود ارگانهای مجاور و عروق مجاور در اطراف لوزالمعده امکان درگیری این عروق در حین بیماری وجود دارد و این سوال پیش می آید که آیا درگیری عروق مانع و کمتر اندیکاسون صددرصد جراحی می باشد؟ با پیشرفت تکنیکهای جراحی امروزه درگیری عروق مانع صدد صد و کامل در درمان جراحی سرطان لوزالمعده نمی باشد بلکه محل درگیری عروق و رگ درگیر در تعیین امکان جراحی اهمیت دارند. در درگیری ورید مزانتریک تحتانی این رگ را می توان همراه با تومور خارج کرد ولی اگر درگیری عروق در عروق با اهمیت حیاتی بالا باشد انجام جراحی پیشنهاد نمی شود.

تومورهای خوش خیم پانکراس

بعضی از تومورهای خوش خیم لوزالمعده مانند insulinoma که فعالیت هورمونی داشته و باعث افزایش ترشح انسولین و کاهش قند خون می شوند احتیاج به جراحی دارند. اکثر تومورهای کیستیک لوزالمعده خوش خیم هستند. معمولا اکثر تومورهای خوش خیم لوزالمعده نیز احتیاج به درمان جراحی دارند ولی در بعضی از انواع این تومورها مانند سروزکیست آدنوم ها که تشخیص رادیولوژیک معمولا قطعی است می توان بیماران را تحت نظر گرفت و از جراحی صرفنظر کرد. بعضی از انواع تومورهای کیسیتیک پانکراس در طول بیماری می توانند به تومورهای بدخیم پانکراس تبدیل شوند. حتی در بعضی از افراد احتمال دارد که کیست تبدیل به سرطان شده و هنوز تشخیص آن داده نشده باشد، به همین دلیل در این افراد نوع جراحی و محل رزکسیون همانند افرادی که دچار سرطان لوزالمعده هستند می باشد. در بین کیست های پانکراس نوع mucinous cyst adenoma و IPMN بیشترین پتانسیل و قابلیت جهت تبدیل به سرطان را دارند.

کارکرد پانکراس

لوزالمعده هم یک غده درون ریز (غده‌ای که ترشحات آن با نام هورمون وارد جریان خون می‌شوند) و هم یک غده برون‌ریز (غده‌ای که ترشحات خود را از طریق مجرایی به سطح یا حفرات بدن می‌ریزد) است که آنزیمها و مواد دیگری ترشح می‌کند که مستقیماً وارد محیط روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک می‌کنند.

بخش برون‌ ریز پانکراس

مجرای لوزالمعده اغلب با اتصال به مجرای صفراوی، از طریق مجرای مشترک صفرا (CBD) صفرا و شیرهٔ پانکراس را به درون قسمت دوازدهه (قسمت ابتدایی روده باریک) تخلیه می‌کند. ترشح ترشحات برون ریز لوزالمعده توسط دستگاه خودگردان پاراسمپاتیک (شاخه‌ای ازعصب واگ) که به سلولهای ترشحی ختم می‌گردند و همچنین هورمون سکرتین و هورمون کوله‌سیستوکینین کنترل می‌گردد. این هورمونها پس از ترشح کیموس معدی به دوازدهه از سلولهای انترو اندوکرین اپیتلیوم دوازدهه ترشح می‌شوند. آنزیمهای لوزالمعده مانند آمیلاز، فسفولیپاز، لیپاز، ریبونوکلئاز و پروتئاز (مانند تریپسینوژن، کیموتریپسینوژن و کربوکسی پپتیداز) و الاستاز به تجزیه شیمیایی غذا کمک می‌کنند.  پروتئازهای لوزالمعده، به صورت غیرفعال و داخل کیسه‌هایی میکروسکوپی (لیزوزوم) در سلولهای آسینار لوزالمعده ذخیره شده‌اند که پس از خوردن غذا با تحریک عصبی و شیمیایی به داخل دوازدهه می‌ریزند. سپس در آنجا به وسیله آنزیمهای آنتروکیناز که از سلولهای جدار روده آزاد می‌شوند در محیط قلیایی که به وسیله ترشحات مجاری لوزالمعده ایجاد می‌شود، تریپسینوژن به صورت فعال (تریپسین) درآمده سایر پروتئازها را فعال می‌کند؛ و آنها شروع به هضم مواد غذایی می‌کنند. البته آمیلاز و لیپاز از ابتدا فعال هستند. اگر این آنزیم‌ها به جای دوازدهه، در داخل بافت پانکراس فعال شوند، شروع به از بین بردن و هضم بافت خود پانکراس کرده که به اصطلاح پانکراتیت یا «التهاب لوزالمعده» نامیده می‌شود

بخش درون ریز پانکراس

سلولهای جزیره‌ای که جزایر لانگرهانس نامیده می‌شود تولید و آزاد سازی هورمون‌های درون ریز را انجام می‌دهند. این سلولها فقط ۲٪ لوزالمعده را تشکیل می‌دهند. مهمترین هورمون لوزالمعده انسولین است ولی گلوکاگون، سوماتواستاتین و پلی پپتید پانکراسی نیز از این جزایر آزاد می‌شوند. پائین بودن غلظت گلوکز در خون، اسیدهای آمینه، کاتکول آمینه‌ها، تحریک عصبی سمپاتیک و کوله‌سیستوکینین همگی باعث آزاد شدن گلوکاگون می‌شوند هیپرگلیسمی و انسولین آن را مهار می‌کنند. مهم‌ترین عملکرد انسولین این است که واکنش‌های آنابولیک بر روی کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، واسیدهای نوکلئیک را تحریک می‌کند.

پیشگیری از سرطان پانکراس

مطالعات محققان نشان می‌دهد که مواد غذایی حاوی مقادیر بالای منیزیم، سپر مناسبی برای لوزالمعده در مقابل سرطان است. در صدر این مواد غذایی شکلات تیره قرار دارد. اسفناج، کلم پخته، برنج قهوه‌ای، موز، آووکادو، هندوانه، آجیل، تخم کدو، کنجد، تخم آفتابگردان، بادام، حبوبات و ماهی نیز حاوی مقادیر بالای منیزیم هستند

درمان سرطان پانکراس

همان‌طور که گفته شد لوزالمعده پشت معده قرار دارد و توسط اندام‌های دیگر همچون کبد و کیسه صفرا احاطه شده‌است و این اندام‌ها مانع دسترسی پزشک به توده سرطانی و خارج کردن آن می‌شوند. از سوی دیگر تومورهای سرطان لوزالمعده عروق خونی خیلی کمی دارند بنابراین شیمی درمانی که تنها گزینه باقی‌مانده برای بیمار مبتلا به سرطان لوزالمعده است نیز تأثیری محدود خواهد داشت. اخیراً دستگاهی برای تحویل موضعی دارو طراحی شده‌است که تحولی عظیم در درمان سرطان کشنده لوزالمعده به‌شمار می‌آید. این دستگاه را لورا ایندلفی (Laura Indolfi) که یک کارآفرین پزشکی است با همکاری دانشگاه MIT و بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) ساخته‌است.مطالعه مشترک انجام شده توسط محققان دانشگاهی و صنعتی با کمک مالی تأمین شده از مؤسسه ملی سرطان، از سلول‌های سرطان لوزالمعده برای بررسی تأثیر گرما و انجماد روی مرگ سلول استفاده کرد. تحقیق توسط رابرت ون بسکرک و جان باوست، استادان علوم زیست‌شناسی و مدیران مؤسسه فناوری زیست پزشکی دانشگاه بینگهامتون، و کنث باومن، دانشجوی کارشناسی ارشد زیست‌شناسی انجام شد. ون بسکرک گفت: وقتی می‌خواهیم از شر تومور خلاص شویم و شیمی درمانی و پرتو درمانی جواب نمی‌دهد، چگونه مسئله سرطان پانکراس را حل کنیم؟ کل ایده این است که آیا کسی می‌تواند شیوه متفاوت جراحی جدیدی که آسیب کمتری برساند و مؤثرتر باشد، ارائه دهد؟ برای فهمیدن این موضوع، شما می‌توانید به‌طور تجاری سلول‌های سرطان پانکراس را به دست آورید و بر روی وسایل پلاستیکی مخصوص آنها را رشد دهید. سؤال اساسی این است که آیا گرما و انجماد به‌طور هم‌زمان مؤثرتر از استفاده جداگانه از هرکدام از آن‌هاست؟ اگر سلول‌های سرطان لوزالمعده را منجمد سازید، انگار که شما فرایند مانا را انجام داده‌اید، بسیاری از آنها از بین می‌روند اما برخی از آنها باقی می‌مانند و مجدداً رشد می‌کنند. اگر گرمشان کنید، آنها از بین می‌روند اما برخی از آنها مجدداً رشد می‌کند. اما با تخریب دوگانه، به دلایلی که هنوز نمی‌دانیم، بیشترشان از بین می‌روند و دیگر رشد نمی‌کنند. در واقع، با گذشت زمان، سلول‌هایی که از حمله اول زنده مانده‌اند، از بین می‌روند. باومن گفت: آن چیزی که ما مشاهده کردیم این است که ما قادر به از بین بردن همه سلول‌ها با استفاده از ترکیب گرما و سپس سرما در دماهایی که به تنهایی نمی‌تواند برای سلول‌های سرطان پانکراس کشنده باشد، هستیم. محققان سلول‌های سرطانی را ابتدا گرم و سپس منجمد ساختند و تأثیر آن را با استفاده از تکنولوژی‌های متفاوتی برای اندازه‌گیری سطح مرگ سلول‌ها، بررسی کردند. باومن گفت: با استفاده از تست‌های مختلف، ما قادر به اندازه‌گیری سطح اولیه مرگ سلولی و همچنین اندازه‌گیری اینکه چه مقدار از آن سلول‌ها مجدداً قادر به رشدند، هستیم. ما همچنین می‌توانیم مسیرهای خاص مرگ سلولی را که در نتیجه اثرات دمایی دوگانه فعال شده‌اند، اندازه‌گیری کنیم. ون بسکرک گفت: وقتی سلول‌ها مختل شدند- که به این معناست که یا منجمد شده‌اند یا گرما دیده‌اند- مسیرهای مختلف تنش‌های سلولی فعال‌شده‌اند. نکته جالب دربارهٔ سلول‌ها به خصوص سلول‌های سرطانی این است که آنها مسیرهایی را برای محافظت از خودشان فعال می‌کنند. هدف این خط تحقیقی مبتنی بر مولکول، یافتن این است که کدام مسیرهای تنش‌زا در سلول‌های سرطان پانکراس فعال شده‌اند تا بتوانیم بهتر چرایی تأثیر گذاری تخریب دوگانه را درک کنیم. باومن گفت: مطالعات جاری روی روشن کردن اینکه کدام مسیرهای تنش‌زا به‌طور خاص باعث می‌شود این سلول‌ها از بین بروند یا آن‌ها را زنده نگه‌دارند، تمرکز می‌کند. به این ترتیب، می‌توانیم این درمان را تا آنجایی که ممکن است در مقابل سرطان پانکراس بهینه‌سازی کنیم. با توجه به گفته‌های ون بسکرک، مدولاسیون این مسیرهای تنش‌زا، کلید ایجاد تأثیرگذارتر فرایند تخریب دوگانه انجماد و گرماست. این موضوع می‌تواند به ایجاد روشی جدید برای حذف تومورهای سرطانی پانکراس منجر شود. علاوه بر تحقیقات مولکولی سلولی، چندین نفر از تیم مطالعاتی روی ایجاد تکنولوژی‌های کاتتر جدیدی برای انتقال این درمان به بیماران، کار می‌کنند. اگر کاتتر بسیار باریکی بتواند تومور را مورد هدف قرار دهد، و اگر بتوانیم بفهمیم که سرطان پانکراس به تخریب در سطح مولکولی چگونه پاسخ خواهد داد، سپس ممکن است بتوانیم درمانی جدید برای رسیدن به چیزی که کاملاً غیرقابل دسترس بوده، کشتن هدفمند توموری که در جای دشواری قرار دارد (مثلاً پانکراس)، برسیم.

عوامل خطر در سزطان پانکراس

عواملی که شما در خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده قرار می دهد، عبارتند از: استعمال دخانیات پانکراتیت مزمن ( التهاب پانکراس) شرایط ارثی (نظیر پانکراتیت وراثتی) سندرم سرطان خانوادگی پانکراس چاقی

تشخیص سرطان پانکراس

پس از بررسی سابقه خانوادگی و بیماری های شما پزشک آزمایشات فیزیکی انجام می دهد، پزشک ممکن است برای شما چندین آزمایش تجویز کند که علت مشکل شما و وضعیت بیماری شما را تشخیص دهد. این آزمایشات عبارت اند از: – سی تی اسکن – ام آر آی – آندوسکوپی و سونوگرافی (EUS) . – لاپاراسکوپی (جراحی که بافت شما را بررسی می کند.) -کولانژیوگرافی کبدی روده ای (PTC فرایندی که به کبد شما اشعه X می تابند) – نمونه برداری (برداشتن بافتی از پانکراس تا زیر میکروسکوپ بررسی شود)

روش های درمانی سرطان پانکراس

روش های درمانی متعددی برای سرطان لوزالمعده وجود دارد؛ نظیر جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی. شیمی درمانی از داروهایی برای درمان سرطان استفاده می کند، درحالی که پرتو درمانی از اشعه X و دیگر اشعه ها استفاده می کند تا سلول های سرطانی را از بین ببرد. جراحی هم برای برداشتن تومور یا درمان سرطان پانکراس استفاده می شود.

جلوگیری از سرطان پانکراس

شما با رعایت موارد زیر احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده را کاهش می دهید. وزنتان را تنظیم نگه دارید اگر ورن شما متعادل است آن را ثابت نگه دارید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید تلاش کنید که آهسته و پیوسته کاهش وزن داشته باشید. (نیم تا یک کیلو در هفته) از رژیم هایی غذایی مملو از سبزیجات، میوه جات، غلات کامل و ورزش برای کاهش وزن پیروی کنید. ترک دخانیات اگر دخانیات استعمال می کنید، ترک کنید. از پزشک برای ترک سیگار و تکنیک های ترک سیگار و داروهایی که جایگزین نیکوتین هستند، کمک بگیرید.رژیم غذایی سرشار از میوه جات، سبزیجات متنوع و غلات کامل را داشته باشید تا احتمال ابتلا به سرطان پانکراس را کاهش دهید.

کیست پانکراس

کیست لوزالمعده یک کیسه پر شده از ترشحات و مایعات پانکراس است. بیشتر کیست های پانکراس سرطانی نیستند و علائمی را ایجاد نمی کنند. کیست پانکراس معمولا در طی تشخیص و عکس برداری از بدن به علت بیماری و یا مسئله ای دیگر تشخیص داده می شود. برخی در حقیقت خوش خیم هستند و معمولا کیسه ای از مایعات و یا بافت های ملتهب تشکیل شده و همانند انواع سلول های یافته شده در انواع کیست های دیگر نیست. اما برخی از کیست های پانکراس می تواند سرطانی باشد. پزشک با نمونه برداری از مایع کیست پانکراس تشخیص می دهد که آیا سلول سرطانی وجود دارد یا خیر. یا پزشک برای شما بررسی و آزمایش دوره ای پیشنهاد می کند که در صورت بروز عوامل سرطانی در کیست به موقع تشخیص داده شود.